Oss, stad zonder parken?

Zullen we in 2050 met weemoed terugdenken aan de tijd dat Oss nog parken had? Komen parken in het rijtje van ‘Oss  had ooit’ een ziekenhuis en historische gebouwen?  Het huidige beleid lijkt precies die kant op te gaan.  

Stadse Boeren Oss zet zich in voor een groene, leefbare woonomgeving in de Gemeente Oss, door buurttuinen te stimuleren.  Maar ook groen in de stad heeft meer dan ooit bescherming nodig, daarom dit betoog.

Sibeliuspark

De geplande kap van 29 bomen in het Sibeliuspark-Noord maakt pijnlijk duidelijk dat Oss nonchalant omgaat met groenkapitaal. Helaas zijn er te veel voorbeelden geweest van onnodig gekapte bomen. Zo moesten eerder in datzelfde Sibeliuspark 68 gezonde volwassen bomen plaats maken voor saaie woonblokken die werden aangeprezen als ‘wonen in het groen’. Maar dat groen is verdwenen. Ook in Sibeliuspark-Zuid, het laatste stuk ongerept park met vijver, is woningbouw gepland. Weer zijn dan veel volwassen bomen de klos. Nieuw is de onverwacht grote weerstand tegen deze plannen. Gemeente Oss en de ontwikkelaar People&Park gaven recent een uitlegwandeling over de voorgenomen kap van 29 bomen.  Bij de 100 mensen die daar op af kwamen was veel boosheid en onbegrip. Gezonde volwassen bomen die plaats moeten maken voor nieuwe paden? Dat is in 2024 niet meer uit te leggen.

Amsterdam beschouwd bomen als heilige koeien. Daar blijf je vanaf. Oude bomen vertegenwoordigen kostbare waarden, vergeleken met de boompjes die terug geplant worden. Ze houden veel water vast en kunnen een omgeving koelen. Bij de nieuwe aanplant duurt dat minstens 40 jaar. Een eik van 40 jaar heeft al gauw 370 ton CO2 opgeslagen. Als die nog 40 jaar blijft staan is dat zo’n 3800 ton CO2 en dat is slechts één boom. De grootste te kappen boom in het park, een Amerikaanse eik van ongeveer 150 jaar heeft al 185,000 ton aan CO2 opgeslagen.

© Van Assendelft/Jeroen Appels

Top 10

Oss staat in de top 10 van steden met de meeste hittestress van Nederland. Door de klimaatontwrichting nemen weerextremen alleen maar toe. Juist dan wil je dat een stad als Oss wat groene, verkoelende “vluchtheuvels” heeft. Daarom verwacht je van gemeentelijk beleid dat het volwassen groen wat er nu is wordt gekoesterd. En dat er een samenhangende visie is voor meer groen voor onze kinderen en kleinkinderen. Oss wordt door sommigen gezien als een groene stad, maar dat geldt vooral voor de buitenwijken niet voor het centrum. Sterker nog in 2023 bleek Oss de minst aantrekkelijke blauwe en groene stad van Nederland in een onderzoek onder de 50 grootste steden van Nederland. Kijk naar het centrum, daar zijn alleen kleine parkjes, zoals het Barbarapark bij de Groene Engel en het Jan Cunenpark. Parken maken een stad leefbaar en aantrekkelijk zoals het Zuiderpark in ’s-Hertogenbosch, het Sonsbeekpark in Arnhem of het Valkenbergpark in Breda. Dat kan ook in Oss als de gemeente regie neemt, want het zijn opvallend genoeg burgerinitiatieven zoals Bos van Oss en het Noorderpark die het voortouw nemen in de toekomstige vergroening van Oss.

Woningbouw

Gemeente Oss neemt wel regie om woningen te bouwen in het centrum. Nog meer mensen die in de zomer snakken naar groen en verkoeling. Het is ondenkbaar om nu nog een van de weinige parken van Oss, het enige park van formaat dicht bij het centrum, om te bouwen naar een woonwijk. Natuurlijk moeten mensen ergens wonen, en dat kan ook, vooral door te kijken naar hoogbouw zoals in het stationsgebied.

Laten we terug gaan naar dat Sibeliuspark. De plannen voor de herontwikkeling dateren uit 2007. Na 17 jaar kijken we anders naar de wereld en de stad. Beter ten halve gekeerd dan ten hele gedwaald, zegt het spreekwoord. Er is nog een kans om het restant Sibeliuspark met rust te laten en af te zien van de geplande woningbouw waar we later spijt van krijgen. Dit park kan DE Osse klimaatschuilplaats worden in barre tijden. Dat bewijzen nu al de vele mensen die zich verzetten. Het park is ook een toevluchtsoord voor de stadsnatuur. Waar kun je in het centrum van Oss nog eekhoorns, meerdere soorten spechten, marters, de vos, talloze zangvogels, sperwers, buizerds, egels en vleermuizen tegenkomen?  Ja, het park is nu misschien wat saai voor mensen en kan mooier en beter. Met investering van meer diversiteit in beplanting maar wel met behoud van alle bomen wordt het park toekomstbestendig.

Toon LEF!!

Om dat te realiseren is lef nodig. Lef van het huidige college. Lef om bomen niet meer als straatmeubilair te beschouwen, maar als onmisbaar en noodzakelijk. Lef om de kapvergunning weer in te voeren. Lef om als beleid vast te stellen dat er geen gezonde bomen gekapt mogen worden. Lef om alleen bouwplannen te vergunnen die bestaande bomen ALTIJD respecteren. Lef om voor bouwplannen waar veel bomen voor moeten wijken, zoals aan de Raadhuislaan, terug naar de tekentafel te gaan. Maar ook lef om het als burgerinitiatief gestarte plan voor een Noorderpark onder de hoogspanningskabels als een volwaardig gemeentelijk project te omarmen en uit te voeren. En tot slot lef om het Sibeliuspark met rust te laten en een park te laten blijven voor de Ossenaren van nu en in de toekomst.

Wat zal het worden in 2050?  Spijt? Want Oss had ooit parken, of had Oss lef?

Ton Oomen – Voorzitter Stadse Boeren Oss

Brabants Dagblad

Naar aanleiding van dit opiniestuk verscheen het volgende artikel in het Brabants Dagblad

“Veel Ossenaren pikken het niet langer: ‘Van oude bomen blijf je af”

Of bekijk het artikel hier als pdf in de browser: 2024-02-01 Artikel BD Ton over bomen